Vergunningvrije bouwwerken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Vergunningvrije bouwwerken zijn bouwwerken waarvoor, onder specifieke voorwaarden, geen omgevingsvergunning vereist is volgens de geldende wet- en regelgeving, zoals vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het Omgevingsplan.
Omschrijving
Vergunningvrij bouwen biedt burgers en bedrijven de mogelijkheid om zonder voorafgaande toestemming van de gemeente bepaalde bouwprojecten te realiseren, wat tijd en kosten kan besparen. Het is echter cruciaal om te voldoen aan alle gestelde wettelijke eisen met betrekking tot onder andere afmetingen, locatie, uiterlijk, en gebruik. Het niet naleven van deze regels kan leiden tot illegale bouw en handhavingsmaatregelen. Met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is de regelgeving aangepast en is er onderscheid gemaakt tussen de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit. Beide activiteiten kunnen onafhankelijk van elkaar vergunningplichtig of vergunningvrij zijn. Ondanks dat veel regels van voor 2024 nog gelden, is het belangrijk om te controleren of voor beide aspecten aan de voorwaarden voor vergunningvrij bouwen wordt voldaan. Ook bij vergunningvrij bouwen moet altijd worden voldaan aan de bouwtechnische regels uit het Bbl en het burenrecht.
Voorbeelden van vergunningvrije bouwwerken
Onder voorwaarden vallen diverse bouwwerken onder de noemer 'vergunningvrij'. Dit zijn vaak zogenaamde 'bijbehorende bouwwerken', een verzamelterm voor uitbreidingen van een hoofdgebouw, zoals aan- en uitbouwen, of vrijstaande bijgebouwen met een dak, zoals garages, schuren, tuinhuisjes, serres of carports. Ook andere bouwwerken zoals dakkapellen op het achterdakvlak, dakramen, zonnepanelen, erfafscheidingen (tot een bepaalde hoogte), en sport- of speeltoestellen kunnen onder de vergunningvrije categorie vallen. Voor al deze voorbeelden gelden specifieke afmetingen, plaatsingsregels en gebruiksfuncties waaraan voldaan moet worden om daadwerkelijk vergunningvrij te zijn.
Belangrijke aandachtspunten
Ook al mag een bouwwerk vergunningvrij worden gebouwd, het is essentieel om met verschillende zaken rekening te houden. Vergunningvrij bouwen betekent niet dat er geen regels gelden; er moet altijd worden voldaan aan de bouwtechnische eisen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het burenrecht. Daarnaast gelden er uitzonderingen voor bouwwerken aan of bij monumenten of in beschermde stads- of dorpsgezichten. Bij twijfel is het raadzaam om de online vergunningcheck te doen via het Omgevingsloket of contact op te nemen met de gemeente. Het bepalen van het achtererfgebied is vaak een belangrijke eerste stap bij het beoordelen van de vergunningvrije mogelijkheden voor bijbehorende bouwwerken.
Vergelijkbare termen
Omgevingsvergunning
Gebruikte bronnen: